Waarom SC Cambuur een Kralingse periodetitel aanvocht

Voorzitter Henk Zon vierde in 1977 uitbundig de winst van de periodetitel, zwaaiend met een roodzwarte paraplu en glas champagne. Tegelijkertijd heerste bij SC Cambuur, zaterdag de volgende tegenstander van Excelsior, groot chagrijn. De Friezen waren zo ontstemd over het mislopen van de periodetitel, dat ze zelfs 100.000 gulden eisten van de KNVB.

Als degradant had Excelsior het in het seizoen 1976-1977 lastig in de eerste divisie. De ploeg van trainer Thijs Libregts begon de competitie met slechts één zege in de eerste tien wedstrijden. Excelsior had moeite met de omschakeling naar het ‘heel ander soort voetbal’ een niveau lager, was de verklaring van doelman Eddy van der Roer. De hoop op een zo snel mogelijke terugkeer in de eredivisie werd dan ook al snel gegooid op het winnen van een periodetitel.

In de derde periode had Excelsior goede papieren, zeker nadat SC Cambuur, dat de periode aanvoerde, op zondag 27 februari 1977 op 1-1 werd gehouden. Twee weken later stonden de Friezen nog steeds aan kop, maar was SC Cambuur al uitgespeeld en had Excelsior nog twee wedstrijden te gaan. De scheve stand was te wijten aan een oneven aantal teams, waarbij de twee vrije speelrondes van Excelsior precies in deze derde periode vielen.

En dus wist Excelsior wat te wachten stond in de resterende twee thuiswedstrijden. In een tijd waarin een overwinning nog twee punten opleverde, moest er twee keer gewonnen worden. En om een beslissingswedstrijd te ontlopen, minstens één keer met twee of meer goals verschil.

Schadevergoeding
Nadat Excelsior een week later met 1-0 had gewonnen van Fortuna SC, zag het bestuur in Leeuwarden de bui al hangen. Ze stuurden een brief naar de KNVB met vraagtekens bij de ‘organisatorische fout’ van de bond. Volgens de Friezen had de achterstand van twee wedstrijden eerder rechtgetrokken moeten worden.

Ook de scheidsrechterscommissie ontving een brief. “Ik wil niet zeggen dat er geknoeid wordt, maar het is in ieder geval wel opvallend dat Excelsior in de laatste drie wedstrijden in de slotfase won door strafschoppen, waarvan in ieder geval die tegen Veendam en Fortuna uiterst dubieus waren”, zo verwoordde Cambuur-trainer Nol de Ruiter een van de klachten tegen Nieuwsblad van het Noorden.

Nog voordat de beslissende wedstrijd tussen Excelsior en SC Amersfoort op het programma stond, waarvoor Cambuur tevergeefs aandrong op een sterkere scheidsrechter dan aangesteld, legde SC Cambuur al een schadeclaim van een ton neer bij de KNVB. Het mislopen van de periodetitel betekende vier nacompetitiewedstrijden met gemiddeld 25.000 gulden omzet minder. En dan zat daar de premie van 1.500 gulden die de spelers misliepen niet eens bij.

Traantje wegpinken
Het was duidelijk dat Cambuur de bui al voelde hangen en Excelsior stelde niet teleur op zondag 27 maart. Na het laatste fluitsignaal pinkte trainer Thijs Libregts een traantje weg en voorzitter Henk Zon zwaaide met een roodzwarte paraplu in de ene hand en een glas champagne in de andere, als altijd zingend dat Excelsior nooit ten onder zou gaan. Er was met 3-0 gewonnen van Amersfoort en dus was de periodetitel binnen. Al leverde het voor de spelers pas premie op als het daadwerkelijk tot promotie leidde.

Zon wreef tegenover het Algemeen Dagblad nog meer zout in de Friese wonden. “Zo’n eis is natuurlijk van iedere voetbalrealiteit gespeend. Daar moet je gewoon boven staan. Als wij het niet hadden gehaald, zou ik naar Leeuwarden zijn gegaan om Cambuur te feliciteren met de periodetitel.”

It’s all-in-the-game
Begin mei kreeg SC Cambuur eindelijk antwoord van de KNVB. De bond begon de brief door in twijfel te stellen of de druk van het ‘moeten winnen’ van de laatste twee wedstrijden nu echt een voordeel van Excelsior was, en dat het programma voor de hele competitie al maandenlang bekend was. Dat het juist vrijaf geven van Excelsior cruciaal zou zijn voor deze beslissende eindfase, was vooraf niet te voorzien.

“Aan het periodesysteem kleeft nu eenmaal ook een zekere dosis geluk. It’s all-in the game. Op grond van het bovenstaande moeten wij daarom uw eis tot schadevergoeding afwijzen, doch wij vertrouwen dat u toch begrip voor ons standpunt kunt opbrengen.”

Excelsior, dat de rest van het seizoen ongeslagen bleef maar niet promoveerde, was intussen allang met andere zaken bezig. Na het veiligstellen van de periodetitel ging voorzitter Zon verder met het verkopen van honderden loten voor het jeugdfonds. “En morgenochtend gaan we rustig verder met oud papier ophalen, want Excelsior zal nooit ten onder gaan.”

Foto boven: afdruk van Het Parool op maandag 28 maart 1977, via Delpher